Patron Szkoły

Historia 42 Pułku Piechoty rozpoczęła się w grudniu 1918 roku, gdy w Santa Maria Capua Vetterae koło Neapolu stworzono pułk piechoty z jeńców austriackich polskiego pochodzenia. Po zakończeniu formowania jednostki translokowano ją do Francji, tu umundurowano, wyekwipowano i wcielono do armii generała Hallera. 27 maja 1919 r. pułk wraz z armią gen. Hallera przybył do Polski i został zakwaterowany we Włocławku i jego okolicy. 28 października 1919 r. jednostce nadano nazwę 42 Pułku Strzelców Kresowych. W początkach stycznia 1920 r. jednostka brała udział w przejmowaniu z rąk niemieckich Ziemi Pomorskiej, a 9 lutego 1920 r. w Pucku w zaślubinach Polski z morzem. W Grudziądzu 29 stycznia 1920 r. otrzymała nazwę 42 Pułku Piechoty. W ramach kształtowania granicy wschodniej (wojna z Rosją bolszewicką) 42 Pułk Piechoty brał czynny udział w tzw. wyprawie kijowskiej (kwiecień 1920), a podczas odwrotu był obecny na polu wielu walk, m.in. pod Krzemieniem na Podolu. Rocznica tej bitwy- 12 lipca 1920 r. - stała się w latach trzydziestych datą święta pułkowego. Następne walki pułk stoczył w centralnej Polsce w ramach Frontu Północnego. Jednostka wyzwalała Mławę Nasielsk, Ciechanów. Po przesunięciu frontu walczyła w okolicach Pińska nad Prypecią. Niestety, wojna odcisnęła swoje piętno także na tej formacji. Zginęło 123 żołnierzy i oficerów pułku. Za bohaterstwo na polu walki - 32 żołnierzy i oficerów odznaczono Krzyżami Virtuti Militari, a Krzyżami Walecznych - 189 żołnierzy i oficerów.

Do czerwca 1921 r. 42 Pułk przebywał w Łunińcu jako ochrona granicy wschodniej, w kwietniu 1922 r. zaczęto przenosić go do Białegostoku, gdzie wyznaczono mu stałe miejsce postoju. W naszym mieście bowiem przebywał zapasowy batalion 42 Pułku pod dowództwem mjr Lewandowskiego. Batalion ten przysposabiał dla potrzeb Wojska Polskiego zniszczone koszary 64 Kazańskiego Pułku Piechoty. Z tego powodu część jednostki czasowo zakwaterowano w twierdzy Osowiec.

Odznaczenie 42 Pułku PiechotyKiedy cały pułk znalazł się w mieście, Rada Miejska podjęła uchwałę o uroczystym powitaniu i o wręczeniu jednostce sztandaru. Na uroczystości, która miała miejsce 21.08.1921 r. na dzisiejszym Rynku Kościuszki, obecni byli marszałek Józef Piłsudski, biskup wileński ks. Jerzy Matulewicz, dowódca pułku ppłk Jan Tabaczyński, ówczesny wojewoda Paweł Popielawski oraz inni przedstawiciele władz i mieszkańcy miasta.

W okresie międzywojennym 42 Pułk Piechoty na trwałe wpisał się w dzieje naszego miasta. Kilkanaście tysięcy poborowych z Białegostoku i okolic zostało tu przeszkolonych, stąd obiegowa nazwa jednostki "Białostockie Dzieci". W jednostce były nie tylko szkolenia wojskowe ale także oświatowe, mające pomóc żołnierzom w zdobyciu zawodu. Trzeba koniecznie wspomnieć fakt, że w jednostce działała orkiestra, teatr, który od 1923 r. mieścił się w budynku dzisiejszego kina "Syrena". Z Pułkiem związane są też początki działalności (w okresie międzywojennym) klubu sportowego "Jagiellonia". Corocznie organizowano zbiórki funduszy na rzecz miasta i jego mieszkańców.

30 listopada 1930 r. odsłonięto pomnik upamiętniający żołnierzy pułku poległych w wojnie polsko - bolszewickiej. Na uroczystości poświęcenia kamienia węgielnego przybyli m. in. ksiądz Stanisław Gall biskup polowy Wojska Polskiego i gen. Edward Rydz - Śmigły. W rocznicę święta pułkowego w 1938 r. konsekrowano kościół garnizonowy mieszczący się przy ulicy Traugutta, tuż obok koszar.

We wrześniu 1939 r. 42 Pułk Piechoty walczył z Niemcami pod Nowogrodem i Myszyńcem wchodząc w skład Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Narew". Niestety, większość żołnierzy dostała się do niewoli niemieckiej w okolicach Andrzejowa i Łętownicy. Zapasowy batalion pułku razem z innymi jednostkami garnizonu białostockiego bronił Białegostoku przed Niemcami w dniu 15 września 1939 r. Wielu żołnierzy pułku wchodzących w skład Samodzielnej Grupy Operacyjnej "Polesie" brało udział w ostatniej bitwie wojny obronnej Polski, która miała miejsce pod Kockiem. Ale i potem wielu oficerów i żołnierzy pułku działało w konspiracji. W 1944 roku w ramach akcji "Burza" odtworzono 42 Pułk Piechoty. Los tej jednostki był równie tragiczny jak tej z okresu międzywojennego, główną rolę w unicestwieniu tej formacji odegrała Armia Radziecka. Tak oto zakończyły się losy tej bohaterskiej jednostki, która na trwałe wpisała się w dzieje naszego miasta. Jako dowód uznania i pamięci społeczność Publicznego Gimnazjum nr 2 w Białymstoku postanowiła ustanowić swoim patronem właśnie 42 Pułk Piechoty.

 

30 maja 2023 zrealizowaliśmy Projekt Całodniowy- Dzień Patrona Szkoły.

Społeczność szkolna uczestniczyła w tym dniu w zajęciach i wydarzeniach, które przybliżyły historię 42 Pułku Piechoty.

  • Złożyliśmy kwiaty pod Pomnikiem 42 Pułku Piechoty,
  • Uczestniczyliśmy w Warsztatach Historycznych
  • Zwiedzaliśmy Białostocki Stadion
  • Rozgrywaliśmy mecze i biegi

Celem wydarzenia jest poszerzenie wiadomości dotyczących 42 Pułku Piechoty, zarazem jest to wspaniała okazja do poznania ciekawych informacji na temat historii regionu.

 

Dzień Patrona - Projekt całodniowy.


Szkoła Podstawowa nr 9 
im. 42 Pułku Piechoty  w Białymstoku
ul. Legionowa 7
15 - 281 Białystok
Tel. do sekretariatu:
 85 742-06-09
Tel. do funduszu:
 85 742-82-37
Tel. do kierownika gospodarczego:
 85 748-93-07
Tel. do intendenta
731 747 727
e-mail:   szkola@sp9.bialystok.pl
Powrót na początek strony